Yazının başlığı bana ait değil. ABD’nin eski NATO büyükelçisi Ivo Daalder’e ait. Daalder, Türkiye üzerine yaptığı değerlendirmeler oldukça ilginç. Erdoğan’a çok kızgın oldukları görülüyor, fakat mesele bu kadar basit değil. Yazının detayını paylaşacağım, ama söyleyelim 1974’den günümüze çetelemizi iyi tutmuşlar. Türk Devletinin bütün bağımsızlıkçı politikaları ciğerlerine kadar oturmuş.
Türk Milletinin bağımsız politikalardan rahatsız olduğunu düşünmüyorum. Her ne kadar iktidar umudunu Batılı Büyükelçilerden, başkentlerden bekleyen umutsuz siyasetçilerimiz olsa da. Türk milleti milli ve bağımsız politikaların yanında olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’e duyulan sevginin altında da bu duygu yatmaktadır.
“Türkiye: Birlikte yaşamak zor, onsuz yaşamak neredeyse imkansız” üst başlığını atan POLİTİKO.EU ikinci başlık olarak “Erdoğan çok karmaşık bir müttefik olabilir, ancak ülkenin İttifak için stratejik önemi açıktır.”
IVO DAALDER tarafından yazılan ve 8 Ağustos tarihli Türkiye analizi politico.eu’da yayınlandı. ABD’nin eski NATO büyükelçisi Ivo Daalder, Şikago Küresel İşler Konseyi’nin başkanı ve haftalık “World Review with Ivo Daalder” adlı podcast’e ev sahipliği yapıyor. Yani yönetici ve sahibi.
Daalder, Türkiye’yi nasıl okuyor?
Bir göz atalım;
“Türkiye’nin NATO için stratejik önemi açıktır. Coğrafi olarak, ülke Karadeniz’in güneyinde yer alır ve Avrupa ile Asya arasında bir köprüyü temsil eder – güneyde Orta Doğu, doğuda Orta Asya ve kuzeyde Kafkaslar. Karadeniz’e kıyısı olan ülkeler için ise Türk boğazları Ege, Akdeniz ve ötesindeki okyanuslara açılan tek suyolunu sunmaktadır.”
Jeopolitiği çok güzel okumuş değil mi?
Devam ediyor;
“Siyasi olarak Türkiye, NATO’daki en büyük Müslüman ülkedir ve Arap ve İran dünyasıyla faydalı bir muhatap olabilir. Ve diplomasisi yıkıcı olabilse de, Ankara’nın çok sayıda kilit oyuncuyla olan sıkı bağlantıları, yakın zamanda Ukrayna tahıl anlaşmasının sonucunun da altını çizdiği gibi, ona siyasi ağırlık sağlıyor.
Son olarak, askeri olarak Türkiye, iç düşmanlara ve dış tehditlere karşı savaş deneyimine sahip NATO’nun en büyük ikinci ordusunu konuşlandırıyor ve hem NATO hem de ABD’nin savunması için kritik öneme sahip ABD kuvvetlerine ve diğer askeri yeteneklere ev sahipliği yapıyor.
Ve yine de, yıllar içinde Ankara pek güvenilir bir müttefik olmadı. Suç listesi uzun, bazıları on yıllar öncesine dayanan – örneğin 1974’te Kıbrıs’ı yasadışı işgali ve Ege’de Yunanistan ile tekrarlanan çatışmalar gibi.”
Nasıl gördüklerini anlayabiliyor muyuz?
İçerideki kısır çekişmelerle yoğrulmaktan çok farkında olduğumuzu sanmıyorum.