• BIST 100

    10167,26%1,69
  • DOLAR

    40,02% -0,01
  • EURO

    46,92% -0,10
  • GRAM ALTIN

    4260,76% 0,25
  • Ç. ALTIN

    6818,65% 0,10

Madencilik, Çevre ve Tarım Arasında Siyaset Üstü Bir Denge Arayışı

İstanbul Okan Üniversitesi Öğretim Üyesi Maden Y. Mühendisi Prof. Dr. Ali Kahriman TBMM'de görüşülecek olan maden, çevre ve zeytinlikler konusundaki yasa tasarısı hakkındaki değerlendirmede bulundu.

Ekonomi 1.07.2025 19:53:00 265 0
Madencilik, Çevre ve Tarım Arasında Siyaset Üstü Bir Denge Arayışı

Dünya hızla artan nüfus, enerji ihtiyacı ve teknolojik dönüşüm nedeniyle yer altı kaynaklarına olan bağımlılığını artırmaktadır. Bu küresel gerçeklik karşısında, madencilik sektörü her ülkenin kalkınma stratejisinin vazgeçilmez bir bileşenidir. Ülkemiz de bu kapsamda, madencilik faaliyetlerinin teknik, çevresel ve yönetsel boyutlarını yeniden yapılandırmaya dönük yasal bir dönüşüm süreci içindedir. Ancak bilinmelidir ki madencilik; yüksek ilk yatırım maliyeti, uzun geri dönüş süresi ve karmaşık izin prosedürleri nedeniyle yatırımcı açısından oldukça hassas bir sektördür. Bu sektöre yönelik mevzuatın; bilimsel esaslara dayalı, çevreyle dost, yatırımcıyı koruyan ve kalkınmayı öncelikleyen siyaset üstü bir anlayışla kurgulanması artık kaçınılmazdır. 1.Madenciliğin Stratejik Rolü ve Gerçekleri Madencilik; enerji üretimi, altyapı inşası, sanayi girdisi ve istihdam gibi birçok sektörel alana doğrudan katkı sağlayan birincil üretim faaliyetidir. Ne var ki, özellikle çevre alanındaki bazı popülist yaklaşımlar bu katkıyı gölgeleyecek ölçüde yanlış ve teknik dışı yorumlarla kamuoyunu yönlendirmektedir. Oysa kalkınma, yalnızca çevresel hassasiyetle değil, üretimle, yatırım kararlılığıyla ve milli kaynakların ekonomiye kazandırılmasıyla mümkündür. Bu çerçevede: Kalkınma için madencilik ve enerji üretimi bir zorunluluktur. Doğa ve çevre ile uyumlu teknik yöntemlerin kullanımı ise kaçınılmaz bir sorumluluktur. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de kalkınma vizyonu bu eksende şekillenmiş; madenlerin araştırılması, işletilmesi ve milletin refahı için kullanılması, çağdaş Türkiye’nin kuruluş ilkelerinden biri olmuştur. 2.Zeytinlik Özel Mevzuatı: Evrensel Normlara Aykırı Bir Yaklaşım Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde madencilik faaliyetleri, zeytinlik alanlara özel bir yasal rejimle sınırlanmamıştır. Tarım ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik tüm düzenlemeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gibi bilimsel analizlere dayalı prosedürlerle yürütülmektedir. Zeytinliklerin korunması elbette önemlidir; ancak bu koruma, incir, üzüm, hurma, narenciye veya diğer tarımsal ürünlerden ayrıcalıklı bir zeminde değil, bütüncül bir çevre politikası içinde ele alınmalıdır. Bu bağlamda; Zeytinliklere özel yasalar ve sabit mesafe kısıtları, bilimsel değil, sembolik niteliktedir. Bu tür düzenlemeler, teknik gereklilikleri değil, siyasi ve duygusal refleksleri yansıtmaktadır. Tüm biyolojik çeşitlilik, ÇED süreçleri ve proje bazlı ekosistem analizleri ile değerlendirilmelidir. Öneri: Zeytinliklerle ilgili mevcut özel mevzuat kaldırılmalı; yerine tüm tarım ve doğa alanları için proje bazlı, şeffaf ve bilimsel bir değerlendirme sistemi kurulmalıdır. Böylece çevresel değerler korunurken, yatırım ve üretim süreçleri de engellenmemiş olur. 3.Tasarının İlgili Maddelerine Bilimsel ve Yönetsel Değerlendirme Ruhsat Alanlarının Genişletilmesi Mevzuatta yapılan değişikliklerle, zeytinlik ve tarım alanlarında bilimsel kriterlerle  ruhsat verilmesine izin verilmektedir. Değerlendirme: Yatırımın önündeki engellerin kaldırılması açısından önemli olmakla birlikte, bu genişletmenin mutlaka rehabilitasyon şartı, etki değerlendirmesi ve yerel mutabakat çerçevesinde yapılması gerekir. Zeytinliklerde Kamu Yararı Gerekçesiyle Faaliyet Kamu yararı tanımına dayanarak zeytinlik sahalarda madencilik yapılmasının önü açılmaktadır. Değerlendirme: Eğer bir yatırım “kamu yararı” taşıyorsa, o durumda tüm biyolojik varlıklar için geçerli ortak bir ÇED prosedürü uygulanmalıdır. Zeytinliklerin özel muameleye tabi tutulması, doğa koruma bilimi açısından ayrımcı ve etkisizdir. Orman Alanlarında Madencilik ve Enerji Yatırımı Orman sahalarında enerji ve maden projeleri için geçiş hakkı tanınmaktadır. Değerlendirme: Orman ekosistemlerinin korunması esastır; ancak bu koruma, ekonomik büyümenin mutlak karşıtı değildir. Bilimsel değerlendirmeler ve karbon dengeleme uygulamaları ile doğa-dostu madencilik mümkündür. Süreç Yönetimi: MAPEG Koordinasyonu ve Görüş Süreçleri Yasa tasarısı, süreçlerin MAPEG (Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü) koordinasyonunda yürütülmesini ve görüş istenen kurumların süresinde yanıt vermemesi halinde olumlu görüş verilmiş sayılmasını içermektedir. Değerlendirme: Sürecin bilimsel ve teknik temelli bir kurum olan MAPEG tarafından yürütülmesi, çok başlılığı ortadan kaldırarak süreci sadeleştirecektir. Görüş istenen kurumların zamanında yanıt vermemesi durumunda zımni onayın kabul edilmesi, süreç tıkanıklığını önlemek için işlevsel olabilir. Ancak bu durum, şeffaf veri temelli sistemlerle denetlenmeli, keyfiyete dönüşmesine izin verilmemelidir. Sonuç olarak, ruhsatlandırma ve izleme süreçleri tek elden ama çok disiplinli bir akılla yürütülmelidir. 4.Yatırım Ortamı ve Popülizmin Etkileri Madencilik sektörü, popülist çevreci söylemlerle hedef haline getirilmekte; bu durum yatırımcının güvenini zedelemektedir. Özellikle sermaye gücü sınırlı yerli yatırımcılar, yıllar süren izin süreçleri ve mevzuat belirsizlikleri nedeniyle sektörden uzaklaşmaktadır. Bu nedenle: Yatırım ortamının teknik temellere oturtulması, Çevreci duyarlılıkların bilimle dengelenmesi, Sosyal medyada yürütülen bilgi kirliliğine karşı kamu kurumlarının proaktif şeffaflıkla hareket etmesi elzemdir. 5.Sonuç ve Öneriler Yasa tasarısının başarısı, yalnızca kaynakların ekonomiye kazandırılmasıyla değil; bu sürecin bilimsel, sosyal ve yönetsel dengelerle uyum içinde yürütülmesiyle mümkündür. Bu bağlamda öneriler: Zeytinliklere özgü mevzuat kaldırılmalı, tüm tarım alanları için ÇED temelli, proje bazlı değerlendirme sistemi kurulmalıdır. Yatırım süreci MAPEG koordinasyonunda tek elden yürütülmeli; şeffaf, ölçülebilir ve hesap verebilir bir yapı kurulmalıdır. Çevreyle dost madencilik ilkeleri yasal zorunluluk haline getirilmeli; rehabilitasyon projeleri bağlayıcı hale gelmelidir. Doğa, tarım, orman ve maden sektörü arasında çatışma değil, denge eksenli bir anlayış yerleştirilmelidir. Aramadan üretime mostra madenciliği tüm unsurları ile terk edilmeli, bilimsel yaklaşımlar öne çıkarılmalıdır. Yatırım ve finans kaynakları yeterliği olan kurum ve kuruluşlarca profesyonel bir bakış sektöre kazandırılmalıdır. Uluslararası norm ve kriterlere göre belirlenmiş üretilebilir maden rezervleri için kredilendirme olanakları sağlanmlaıdır. Atatürk’ün kalkınma vizyonu doğrultusunda, yerli kaynaklarımız mutlaka araştırılmalı ve üretime kazandırılmalıdır. Bu bütüncül yaklaşım hem çevrenin korunmasını hem de ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasını mümkün kılacaktır.

Fetullah Gülen’in ölümü Türkiye kayıtlarına girdi: ABD 'ölüm belgesi'ni yolladı

Passolig rüyası sona erdi: Maçlara kimlik kartıyla girilecek

İpek Kıraç Hakkındaki Haberlere İlişkin Basın Açıklaması

ETÜ Bilimi Altınbulak’taki Mahalle Sakinleriyle Buluşturdu

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİNDEN PROFESYONEL FUTBOLA BİLİMSEL DESTEK

İsrail'den Nazisyonist plan

Prof. Dr. Nevzat Tarhan’dan "Tıbbi Kenevir Yasası”na karşı önemli uyarı!

BETONART MİMARLIK YAZ OKULU’NUN 21’İNCİSİ GAZİANTEP’TE GERÇEKLEŞTİ

İBB BAŞKAN VEKİLİ ASLAN: İMAMOĞLU VİZYONUNU SÜRDÜRMEYE DEVAM EDİYORUZ

Babacan’dan iktidara da muhalefet de çağrı: “Gelin ‘Siyasi Etik, Şeffaflık ve Yolsuzlukla Mücadele Yasası’nı hep beraber Meclis’ten geçirelim”

Teknolojide Kadın Oranının Artması Ortak Geleceğe Yatırım

İstanbul Rumeli Üniversitesi, 2025-2026 Akademik Yılına İki Yeni Bölümle Giriyor

ANADOLU LEZZETİ İBB HALK EKMEK İLE SOFRALARDA

DEVA Partili Esen: “Şehitlerin emanetine sahip çıkmak, nutuk atmakla değil, hesap sormakla olur”

Ford Otosan, Otomotivde Sektöre Entegre Okul Modelini Hayata Geçiyor

Dilan ve Engin Polat'ın kara para aklama davasında kayyum kararı: Şirketleri geri aldılar!

Makine Düşündü, Kriz Başladı - GROK Vakası Ne Anlatıyor?

Ali Babacan - “Gazetecileri korkutarak, kanalları kapatarak iktidarda kalacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz”

GERİ SAYIM BAŞLADI! DATÇA VE MARMARİS TARİHİN EN MUHTEŞEM KONSERLERİNE SAHNE OLUYOR

Amerikan Borsaları da artık infox’ta

ARTİSTANBUL FESHANE’DE SİNEMA AKŞAMLARI SÜRÜYOR

Kâmil Koç, Bulgaristan'ın Varna kentine seferler 15 Temmuz'da başlıyor

Cahide Alaçatı'ya Temmuz'da Ünlü Yağmuru

"İklim Kanunu: Geleceğimiz Mi, Yeni Bir Yük Mü?"

Türkiye şehitlerini uğurladı

Erzurum İl Başkanı Yılmaz’dan Uçak Seferi ve Bölgesel Sorunlara Çözüm Çağrısı

BTP liderinden Sözcü TV’nin kapatılmasına tepki

Rest by  Dedeman Elbistan Resmi Törenle Kapılarını Açtı!

SORMAM LAZIM'IN BU HAFTAKİ KONUĞU GÖKBERK DEMİRCİ OLDU!

Küresel gıda paradoksu: 2 milyar kişi gıdaya erişemiyor, 2 milyar obeziteyle yaşıyor

Yükleniyor

Fetullah Gülen’in ölümü Türkiye kayıtlarına girdi: ABD 'ölüm belgesi'ni yolladı

İpek Kıraç Hakkındaki Haberlere İlişkin Basın Açıklaması

ETÜ Bilimi Altınbulak’taki Mahalle Sakinleriyle Buluşturdu

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİNDEN PROFESYONEL FUTBOLA BİLİMSEL DESTEK

İsrail'den Nazisyonist plan

BETONART MİMARLIK YAZ OKULU’NUN 21’İNCİSİ GAZİANTEP’TE GERÇEKLEŞTİ

İBB BAŞKAN VEKİLİ ASLAN: İMAMOĞLU VİZYONUNU SÜRDÜRMEYE DEVAM EDİYORUZ

Teknolojide Kadın Oranının Artması Ortak Geleceğe Yatırım

İstanbul Rumeli Üniversitesi, 2025-2026 Akademik Yılına İki Yeni Bölümle Giriyor

ANADOLU LEZZETİ İBB HALK EKMEK İLE SOFRALARDA

Babacan’dan iktidara da muhalefet de çağrı: “Gelin ‘Siyasi Etik, Şeffaflık ve Yolsuzlukla Mücadele Yasası’nı hep beraber Meclis’ten geçirelim”

DEVA Partili Esen: “Şehitlerin emanetine sahip çıkmak, nutuk atmakla değil, hesap sormakla olur”

Ali Babacan - “Gazetecileri korkutarak, kanalları kapatarak iktidarda kalacağınızı sanıyorsanız yanılıyorsunuz”

Erzurum İl Başkanı Yılmaz’dan Uçak Seferi ve Bölgesel Sorunlara Çözüm Çağrısı

BTP liderinden Sözcü TV’nin kapatılmasına tepki

Yavuz Ağıralioğlu şehit Ahmet Gültekin’in cenaze namazına katıldı.

TİP Hatay örgü dayanışma yemeği düzenledi

Özgür Özel, Turhan Çömez ve Turan Taşkın Özer'e ait dokunulmazlık dosyaları TBMM'de

AK Parti'nin 32. İstişare Kampı 11 Temmuz'da başlayacak

DEVA Partili Ekmen: Mecliste kurulacak komisyon, Türkiye'nin normalleşmesi için tarihi bir fırsata dönebilir

TatilBudur’dan Her Yaşa ve Zevke Uygun Yaz Rotaları

5.DENİZLİ CAZ FESTİVALİ BAŞLIYOR

DÜNYANIN EN ÇOK TAKİP EDİLEN FESTİVALİ ZAMNA, İLK KEZ TÜRİYE’DE!

Temmuz’da Caz Coşkusu Bodrum Pera 77’de!

Pera Müzesi’nde Suna’nın Kızları’na Özel Bir Gün

17. Türkiye Gitar Buluşması Başlıyor!

HIPHOP LADIES TURKEY, SNEAKS UP SPONSORLUĞUNDA “DANSIN YARATICI KADINLARI”NI ARIYOR!

Çeşme’nin Yeni Gözdesi Ildırı’da Her Bütçeye Uygun Tatil Fırsatı

Var Bunlar’ın Merakla Beklenen Yeni Sezon Afişi Yayınlandı!

İSMİYLE BAŞLAYAN BİR VİZYON, İSTANBUL’A SUNULAN BİR YAŞAM ALANI

Prof. Dr. Nevzat Tarhan’dan "Tıbbi Kenevir Yasası”na karşı önemli uyarı!

SUYA BALIKLAMA ATLARKEN 2 KERE DÜŞÜNÜN!

Sıcak havalarda hayvan sağlığını ve verimliliğini optimize etmenin yolu serin su temininden geçiyor

Her 8 Kadından Biri Meme Kanseri Riski Taşıyor!

Yumurtalık Rezervinde Azalma Genç Kadınlarda da Artıyor!

Tüp bebek tedavisinde havuza girilmemeli

Adet Düzensizliği Pek Çok Hastalığın Habercisi Olabilir

YAZ AYLARINDA GÖZLERİMİZİ TEHDİT EDEN 6 HASTALIK!

Tatilde kuralsızlık DEHB’li çocuklar için risk!

DÜNYA GENELİNDE 1 MİLYARDAN FAZLA İNSANI DOĞRUDAN ETKİLİYOR

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2