• BIST 100

    10080,30%1,33
  • DOLAR

    39,82% 0,04
  • EURO

    46,90% -0,11
  • GRAM ALTIN

    4278,83% 1,21
  • Ç. ALTIN

    6852,92% 3,13

Madencilik, Çevre ve Tarım Arasında Siyaset Üstü Bir Denge Arayışı

İstanbul Okan Üniversitesi Öğretim Üyesi Maden Y. Mühendisi Prof. Dr. Ali Kahriman TBMM'de görüşülecek olan maden, çevre ve zeytinlikler konusundaki yasa tasarısı hakkındaki değerlendirmede bulundu.

Ekonomi 1.07.2025 19:53:00 109 0
Madencilik, Çevre ve Tarım Arasında Siyaset Üstü Bir Denge Arayışı

Dünya hızla artan nüfus, enerji ihtiyacı ve teknolojik dönüşüm nedeniyle yer altı kaynaklarına olan bağımlılığını artırmaktadır. Bu küresel gerçeklik karşısında, madencilik sektörü her ülkenin kalkınma stratejisinin vazgeçilmez bir bileşenidir. Ülkemiz de bu kapsamda, madencilik faaliyetlerinin teknik, çevresel ve yönetsel boyutlarını yeniden yapılandırmaya dönük yasal bir dönüşüm süreci içindedir. Ancak bilinmelidir ki madencilik; yüksek ilk yatırım maliyeti, uzun geri dönüş süresi ve karmaşık izin prosedürleri nedeniyle yatırımcı açısından oldukça hassas bir sektördür. Bu sektöre yönelik mevzuatın; bilimsel esaslara dayalı, çevreyle dost, yatırımcıyı koruyan ve kalkınmayı öncelikleyen siyaset üstü bir anlayışla kurgulanması artık kaçınılmazdır. 1.Madenciliğin Stratejik Rolü ve Gerçekleri Madencilik; enerji üretimi, altyapı inşası, sanayi girdisi ve istihdam gibi birçok sektörel alana doğrudan katkı sağlayan birincil üretim faaliyetidir. Ne var ki, özellikle çevre alanındaki bazı popülist yaklaşımlar bu katkıyı gölgeleyecek ölçüde yanlış ve teknik dışı yorumlarla kamuoyunu yönlendirmektedir. Oysa kalkınma, yalnızca çevresel hassasiyetle değil, üretimle, yatırım kararlılığıyla ve milli kaynakların ekonomiye kazandırılmasıyla mümkündür. Bu çerçevede: Kalkınma için madencilik ve enerji üretimi bir zorunluluktur. Doğa ve çevre ile uyumlu teknik yöntemlerin kullanımı ise kaçınılmaz bir sorumluluktur. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de kalkınma vizyonu bu eksende şekillenmiş; madenlerin araştırılması, işletilmesi ve milletin refahı için kullanılması, çağdaş Türkiye’nin kuruluş ilkelerinden biri olmuştur. 2.Zeytinlik Özel Mevzuatı: Evrensel Normlara Aykırı Bir Yaklaşım Dünyanın hiçbir gelişmiş ülkesinde madencilik faaliyetleri, zeytinlik alanlara özel bir yasal rejimle sınırlanmamıştır. Tarım ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik tüm düzenlemeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gibi bilimsel analizlere dayalı prosedürlerle yürütülmektedir. Zeytinliklerin korunması elbette önemlidir; ancak bu koruma, incir, üzüm, hurma, narenciye veya diğer tarımsal ürünlerden ayrıcalıklı bir zeminde değil, bütüncül bir çevre politikası içinde ele alınmalıdır. Bu bağlamda; Zeytinliklere özel yasalar ve sabit mesafe kısıtları, bilimsel değil, sembolik niteliktedir. Bu tür düzenlemeler, teknik gereklilikleri değil, siyasi ve duygusal refleksleri yansıtmaktadır. Tüm biyolojik çeşitlilik, ÇED süreçleri ve proje bazlı ekosistem analizleri ile değerlendirilmelidir. Öneri: Zeytinliklerle ilgili mevcut özel mevzuat kaldırılmalı; yerine tüm tarım ve doğa alanları için proje bazlı, şeffaf ve bilimsel bir değerlendirme sistemi kurulmalıdır. Böylece çevresel değerler korunurken, yatırım ve üretim süreçleri de engellenmemiş olur. 3.Tasarının İlgili Maddelerine Bilimsel ve Yönetsel Değerlendirme Ruhsat Alanlarının Genişletilmesi Mevzuatta yapılan değişikliklerle, zeytinlik ve tarım alanlarında bilimsel kriterlerle  ruhsat verilmesine izin verilmektedir. Değerlendirme: Yatırımın önündeki engellerin kaldırılması açısından önemli olmakla birlikte, bu genişletmenin mutlaka rehabilitasyon şartı, etki değerlendirmesi ve yerel mutabakat çerçevesinde yapılması gerekir. Zeytinliklerde Kamu Yararı Gerekçesiyle Faaliyet Kamu yararı tanımına dayanarak zeytinlik sahalarda madencilik yapılmasının önü açılmaktadır. Değerlendirme: Eğer bir yatırım “kamu yararı” taşıyorsa, o durumda tüm biyolojik varlıklar için geçerli ortak bir ÇED prosedürü uygulanmalıdır. Zeytinliklerin özel muameleye tabi tutulması, doğa koruma bilimi açısından ayrımcı ve etkisizdir. Orman Alanlarında Madencilik ve Enerji Yatırımı Orman sahalarında enerji ve maden projeleri için geçiş hakkı tanınmaktadır. Değerlendirme: Orman ekosistemlerinin korunması esastır; ancak bu koruma, ekonomik büyümenin mutlak karşıtı değildir. Bilimsel değerlendirmeler ve karbon dengeleme uygulamaları ile doğa-dostu madencilik mümkündür. Süreç Yönetimi: MAPEG Koordinasyonu ve Görüş Süreçleri Yasa tasarısı, süreçlerin MAPEG (Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü) koordinasyonunda yürütülmesini ve görüş istenen kurumların süresinde yanıt vermemesi halinde olumlu görüş verilmiş sayılmasını içermektedir. Değerlendirme: Sürecin bilimsel ve teknik temelli bir kurum olan MAPEG tarafından yürütülmesi, çok başlılığı ortadan kaldırarak süreci sadeleştirecektir. Görüş istenen kurumların zamanında yanıt vermemesi durumunda zımni onayın kabul edilmesi, süreç tıkanıklığını önlemek için işlevsel olabilir. Ancak bu durum, şeffaf veri temelli sistemlerle denetlenmeli, keyfiyete dönüşmesine izin verilmemelidir. Sonuç olarak, ruhsatlandırma ve izleme süreçleri tek elden ama çok disiplinli bir akılla yürütülmelidir. 4.Yatırım Ortamı ve Popülizmin Etkileri Madencilik sektörü, popülist çevreci söylemlerle hedef haline getirilmekte; bu durum yatırımcının güvenini zedelemektedir. Özellikle sermaye gücü sınırlı yerli yatırımcılar, yıllar süren izin süreçleri ve mevzuat belirsizlikleri nedeniyle sektörden uzaklaşmaktadır. Bu nedenle: Yatırım ortamının teknik temellere oturtulması, Çevreci duyarlılıkların bilimle dengelenmesi, Sosyal medyada yürütülen bilgi kirliliğine karşı kamu kurumlarının proaktif şeffaflıkla hareket etmesi elzemdir. 5.Sonuç ve Öneriler Yasa tasarısının başarısı, yalnızca kaynakların ekonomiye kazandırılmasıyla değil; bu sürecin bilimsel, sosyal ve yönetsel dengelerle uyum içinde yürütülmesiyle mümkündür. Bu bağlamda öneriler: Zeytinliklere özgü mevzuat kaldırılmalı, tüm tarım alanları için ÇED temelli, proje bazlı değerlendirme sistemi kurulmalıdır. Yatırım süreci MAPEG koordinasyonunda tek elden yürütülmeli; şeffaf, ölçülebilir ve hesap verebilir bir yapı kurulmalıdır. Çevreyle dost madencilik ilkeleri yasal zorunluluk haline getirilmeli; rehabilitasyon projeleri bağlayıcı hale gelmelidir. Doğa, tarım, orman ve maden sektörü arasında çatışma değil, denge eksenli bir anlayış yerleştirilmelidir. Aramadan üretime mostra madenciliği tüm unsurları ile terk edilmeli, bilimsel yaklaşımlar öne çıkarılmalıdır. Yatırım ve finans kaynakları yeterliği olan kurum ve kuruluşlarca profesyonel bir bakış sektöre kazandırılmalıdır. Uluslararası norm ve kriterlere göre belirlenmiş üretilebilir maden rezervleri için kredilendirme olanakları sağlanmlaıdır. Atatürk’ün kalkınma vizyonu doğrultusunda, yerli kaynaklarımız mutlaka araştırılmalı ve üretime kazandırılmalıdır. Bu bütüncül yaklaşım hem çevrenin korunmasını hem de ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasını mümkün kılacaktır.

KUDAKA’ Genel Sekreteri Güven' den 2025 değerlendirmesi

Bakan Işıkhan: Sendikalarımıza son teklifimizi bu hafta sunacağız

29. Sultan Sekisi İspir'de yapılacak

Aziziye Belediyesi “Memnuniyet Anketi” düzenliyor.

BİLGİ Lisansüstü erken kayıt başvuruları devam ediyor

2025 James Dyson Ödülü'ne Başvuru İçin Son Fırsatlar

Yatırımcılar, 2025’in ilk yarısında temkinli kalmaya devam etti

AVRUPA GÜNDEMİ

Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, Türkiye’nin en çok ihracat yapan 2’inci şirketi oldu

Madencilik, Çevre ve Tarım Arasında Siyaset Üstü Bir Denge Arayışı

KABOTAJ BAYRAMI’NDA MAGAZİN, İŞ VE CEMİYET DÜNYASI BİR ARAYA GELDİ

SORMAM LAZIM'IN BU HAFTA Kİ KONUĞU İSMAİL EGE ŞAŞMAZ OLDU!

SAVTEK DERGİ TEMMUZ SAYISI ÇIKTI!

Küresel bir tehdit ‘Politik Narsisizm’!

İSMİYLE BAŞLAYAN BİR VİZYON, İSTANBUL’A SUNULAN BİR YAŞAM ALANI

Türkiye'nin en büyük teknoloji buluşması SDN Tech Expo sona erdi

ASAŞ, "Türkiye'nin İlk 1000 İhracatçısı Araştırması’nda Sektörel Sıralamada 4. Sırada Yer Aldı!

DEVA Partili Karal, üniversitelerdeki "alan dışı dekan” atamalarını Meclis gündemine taşıdı

TKP: Türkiye NATO'dan çıkmalıdır, bu ülkemiz için gerçek bir seçenek

Ters kelepçe görüntülerinin ardından Hukukçu Figen Çalıkuşu’ndan “Leman” açıklaması

CUMHURBAŞKANLIĞI 6. ULUSLARARASI YAT YARIŞLARI KIBRIS ETABI LANSMANI GERÇEKLEŞTİRİLDİ

NÜKLEER SANTRALLER ZİRVESİ İSTANBUL’DA BAŞLADI

Her 100 TL’lik Medya Yatırımının 79 TL’si Dijitale Harcandı

Genç Parti Genel Başkanı Burçin Şahindur: En düşük emekli maaşı 35 bin TL olmalı

DEVA Partili Ekmen: Göksu Deltası için yangından koruma programı hayata geçirilmeli

Zafer Partisi’nden Bakanlığa dilekçe: Sazlıbosna'daki yeni imar planına itiraz edildi

Ümit Özdağ, Remzi Çayır'ı ziyaret etti

TÇE uluslararası örneklerle değerlendirdi: Gazilere yönelik politikalar neden değişmeli?

TÜVTÜRK’te Üst Düzey Atama

Jessica Pratt ile Zamansız Bir Yaz Gecesi 5 Temmuz’da Zorlu PSM’de!

Yükleniyor

KUDAKA’ Genel Sekreteri Güven' den 2025 değerlendirmesi

29. Sultan Sekisi İspir'de yapılacak

Aziziye Belediyesi “Memnuniyet Anketi” düzenliyor.

BİLGİ Lisansüstü erken kayıt başvuruları devam ediyor

2025 James Dyson Ödülü'ne Başvuru İçin Son Fırsatlar

AVRUPA GÜNDEMİ

KABOTAJ BAYRAMI’NDA MAGAZİN, İŞ VE CEMİYET DÜNYASI BİR ARAYA GELDİ

SORMAM LAZIM'IN BU HAFTA Kİ KONUĞU İSMAİL EGE ŞAŞMAZ OLDU!

SAVTEK DERGİ TEMMUZ SAYISI ÇIKTI!

Küresel bir tehdit ‘Politik Narsisizm’!

DEVA Partili Karal, üniversitelerdeki "alan dışı dekan” atamalarını Meclis gündemine taşıdı

TKP: Türkiye NATO'dan çıkmalıdır, bu ülkemiz için gerçek bir seçenek

Genç Parti Genel Başkanı Burçin Şahindur: En düşük emekli maaşı 35 bin TL olmalı

DEVA Partili Ekmen: Göksu Deltası için yangından koruma programı hayata geçirilmeli

Zafer Partisi’nden Bakanlığa dilekçe: Sazlıbosna'daki yeni imar planına itiraz edildi

Ümit Özdağ, Remzi Çayır'ı ziyaret etti

Hüseyin Baş “Halkın gerçek gündemi ne yeni anayasa, ne açılım. Halkın gerçek gündemi geçim”

Ümit Özdağ, Yusuf Halaçoğlu'nu ziyaret etti

TÜRK MİLLETİNİN EGEMENLİĞİNİ PAYLAŞTIRACAK BU MASANIN KURULUŞUNDA YOKSANIZ, SONRADAN OTURMAYIN

Elif Esen: “Koruyucu Aile Günü’nde çağrımızdır; çocuklar için aile temelli, hak temelli ve güvenli bir sistem kurulmalı”

İSMİYLE BAŞLAYAN BİR VİZYON, İSTANBUL’A SUNULAN BİR YAŞAM ALANI

EVRENSEL BİLİM KURGU VE FANTASTİK FİLM FESTİVALİ İÇİN GERİ SAYIM BAŞLADI

BODRUM’UN YENİ HEYECANI, YENİ RÜZGÂRI

DÜNYANIN RİTMİ HARBİYE’DE ATMAYA DEVAM EDİYOR

2025 YAZINDA MÜZİK EĞİTİMİ ALMAK İSTEYENLER İÇİN KAYITLAR BAŞLADI!

Parcels 13 Temmuz’da İstanbul’a geliyor

Mercedes-Benz Desteğiyle İstanbul Müzik Festivali’nde Büyüleyici Bir Gece

“Modern Kadın” GAİN’de yayında!

Paneller, Söyleşiler, Alkışlar: Frankfurt’ta Sinema Bir Araya Getiriyor

Reklam Sektöründe Yeni Nesil Ajansa Büyük Ödül!

ÇOCUKLARI GÜNEŞTEN KORUMAK İÇİN 8 ÖNEMLİ KURAL!

Gitgide daha unutkan oluyorsanız dikkat!

Ortodontik Tedavi İçin Geç Kalmayın!

Fizik tedavi depresyonunuza iyi gelir mi?

DİZ KİREÇLENMESİNE KARŞI 6 ETKİLİ EGZERSİZ

Yüksek moral kanseri tek başına yenemez

Göz Bozukluğu Baş Dönmesine Yol Açar mı?

ÇOCUKLARDA MİYOPİ RİSKİNE KARŞI 5 KRİTİK ÖNLEM!

Yapay zekâyla sınava hazırlanılır mı?

Suyun olduğu her yerde bulunabiliyor!

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2