AVRUPA GÜNDEMİ EKOTÜRK Avrupa Temsilcisi Gökhan Kurtaran AB gündemini araştırdı Akdeniz ülkelerinde aşırı sıcaklar için alarm verildi İtalya’da sıcak hava alarmı, hastanelerde baskı ve iş sınırlamaları İtalya genelinde 21 şehirde “kırmızı” alarm duyuruldu ve başta Roma ile Milano olmak üzere birçok kentte açık hava çalışmaları yapma yasağı getirildi. Lombardiya gibi kuzey bölgeleri, işverenlerden sıcak saatler arasında dış mekanlarda çalışmayı durdurmasını istedi. Hastaneler bu durum nedeniyle yoğun bir baskı altına girerken, özellikle yaşlı ve kronik hastalar risk altında. Şu ana kadar ölüme varan vakayla ilgili net bir rapor yayınlanmadı; ancak ısıya bağlı sağlık sorunları ciddi artış gösteriyor (Reuters). İspanya’da rekor sıcaklıklar ve yangın riski İspanya'da haziran rekoru kırılarak El Granado’da 46 °C ölçüldü; Sevilla’da ise 42 °C'ye ulaşıldı. Ulusal hava servisi AEMET, psikolojik ve fiziksel sağlık uyarılarında bulundu; özellikle yaşlılar ve çocuklarda risk artışı gözlemleniyor. Al Jazeera, bu düzeydeki sıcaklıkların artan orman yangını tehlikesini tetiklediğini bildiriyor. Şu ana kadar resmi olarak sıcakla ölüme dair açıklanan bir vaka bulunmuyor; ancak uzmanlar ölüm sayısının artabileceğini ve sağlık sistemlerinin hazırlıklı olması gerektiğini vurguluyor (Al Jazeera, Reuters). İspanya Başbakanı'nın eski sağ kolu yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklandı İspanya'da iktidardaki Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) eski üst düzey yetkililerinden Santos Cerdán, yolsuzluk iddialarına yönelik Yüksek Mahkeme'de yürütülen bir soruşturma kapsamında tutuklanarak cezaevine gönderildi. Yüksek Mahkeme yargıcı Leopoldo Puente, Cerdán’ın kefaletle serbest bırakılmasını reddetti ve kendisinin tutuklu yargılanmasına karar verdi. Cerdán, kısa süre öncesine kadar Başbakan Pedro Sánchez’in en yakın danışmanlarından ve PSOE'nin örgüt sekreteri olarak görev yapıyordu. Ay başında, kamu inşaat ihalelerinde rüşvet ve usulsüz komisyon alma iddialarıyla ilgili hakkında “ciddi deliller” bulunduğunun açıklanmasının ardından görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Söz konusu iddialar, Başbakan Sánchez’in çevresinde son dönemde gündeme gelen yolsuzluk dosyalarının son halkası oldu. Baskıların artması üzerine Sánchez, Cerdán’ın istifasını istemiş ve kamuoyundan özür dilemiş olsa da erken seçim çağrılarını geri çevirmişti. Cerdán, rüşvet alma, nüfuz ticareti ve suç örgütü üyeliği suçlamalarını reddediyor. Ancak mahkeme, sunduğu ifadeye rağmen Cerdán’ın serbest kalmasını uygun görmedi ve tutuklu yargılanmasına hükmetti (The Guardian, Reuters). AB Ticaret Komiseri: AB ile ABD anlaşmaya yakın Avrupa Birliği Ticaret Komiseri Maroš Šefčovič, yarın gece Washington’a hareket edecek ve yaptığı açıklamalarda AB ile ABD’nin bir ticaret anlaşmasına çok yakın olduğunu ima etti. Šefčovič, görüşmelerin artık görüş alışverişi aşamasından çıkıp bir taslak metin hazırlama sürecine geçtiğini ve bunun olumlu bir gelişme olduğunu belirtti. Trump yönetimi tarafından geçen perşembe Brüksel’e gönderilen son tekliflerin ardından, teknik düzeyde görüşmeler için bir AB heyeti Šefčovič’ten önce Washington’a gitti. Görüşmelerde nihai taslağın oluşturulması için yoğun bir süreç yürütülüyor. Trump’ın 9 Temmuz’a kadar kendi koyduğu süre sınırı yaklaşırken, bir anlaşmaya varılamazsa tüm ithalatlara %50 gümrük tarifesi uygulama tehdidi masada duruyor. Brüksel’de düzenlenen basın toplantısında konuşan Šefčovič şunları söyledi: “9 Temmuz kapıda. Bu nedenle, görüş alışverişinden taslak hazırlama aşamasına geçmemiz benim için her zaman iyi bir işaret olmuştur. Sonuçlara odaklanmak gerekiyor çünkü biz bu gezegendeki en büyük iki ticaret ortağıyız.” “Bildiğiniz gibi, prensipte bir anlaşma için ilk taslak teklifleri aldık ve bunun üzerinde çalışıyoruz” (The Guardian). AB-ABD Ticaret Anlaşması: Koşullu kabul ve sektörel muafiyet arayışı Avrupa Birliği’nin, ihracatına uygulanacak %10’luk evrensel gümrük tarifesini kabul etmeye hazır olduğu bildiriliyor. Ancak bu kabule, bazı kilit sektörlerde muafiyet sağlanması koşulu eşlik ediyor. Bloomberg’in Reuters’a dayandırdığı habere göre Brüksel; ilaç, yarı iletken, ticari uçak ve içki sektörleri için istisnalar talep ediyor. Ayrıca ABD’den otomotiv ve çelik tarifelerinde kota ya da muafiyetle indirime gitmesini istiyor. Fransız Maliye Bakanı Éric Lombard ise müzakerelerin 9 Temmuz son tarihinin ötesine uzatılması ve kaliteli bir anlaşmaya odaklanılması gerektiğini vurguladı (Reuters). Küresel yatırımcılar Avrupa'ya yöneliyor: ABD belirsizlikleri Avrupa’yı güvenli liman yaptı Reuters’in aktardığına göre, küresel yatırımcılar, ABD'deki ekonomik ve siyasi belirsizlikler nedeniyle sermayelerini Avrupa piyasalarına taşımaya başladı. 2025’in ilk yarısında Avrupa hisse senedi fonlarına 100 milyar dolardan fazla sermaye girişi oldu — bu rakam bir önceki yılın neredeyse üç katı. Aynı haberde belirtildiği üzere, ABD fonlarından Avrupa’ya doğru yıllık sermaye çıkışı da hızla artarken, Avrupa tahmin edilenin tersine pozitif bir görünüm sergiliyor. Almanya, bu sermaye akışlarından en çok fayda sağlayan ülke oldu. Bundesbank verilerine göre, Almanya’ya gelen doğrudan yabancı yatırım (FDI), yılın ilk dört ayında 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Bloomberg’e konuşan yatırımcılar, Avrupa’nın ABD’ye kıyasla daha öngörülebilir ve kurallı bir pazar olması nedeniyle tercih edildiğini vurguluyor. Ancak uzmanlar, Avrupa’nın bu sermaye güvenini sürdürülebilir kılmak için güçlü bir düzeltici çabanın gerekli olduğunu belirtiyor. Kamu yatırımlarının sürekliliği, dijital ve yeşil dönüşüm projelerinin hızlandırılması, altyapı geliştirme ve düzenleyici netlik Avrupa’nın rekabet gücünü koruması için kritik şartlar olarak öne çıkıyor. Reuters’in "Morning Bid" başlıklı analizine göre, bu sermaye kayması ABD'nin kararsız dolar ve belirsiz mali politikaları karşısında euro ve Avrupa varlıklarını cazip kılıyor. Euro yıl başından bu yana dolara karşı yaklaşık %14 değer kazanırken, STOXX 600 endeksi S&P 500’ü geride bıraktı (Reuters, Bloomberg). İngiltere ekonomisi ilk çeyrekte %0,7 büyüdü, hanehalkı tasarruf oranı geriledi İngiltere ekonomisi, yılın ilk üç ayında %0,7 büyüdü; ancak yaşam maliyeti krizinin etkisiyle hanehalkı tasarrufları azaldı. Resmî verilere göre, bu döneme ilişkin GSYH büyüme oranı, İngiltere Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) önceki tahminleriyle uyumlu çıktı. Hizmet sektörü ilk çeyrekte %0,7 büyürken sanayi üretimi %1,3 genişledi. İnşaat sektörü ise %0,3’lük mütevazı bir büyüme kaydetti. Hanehalkı tasarruf oranı — halkın gelirinden ne kadarını biriktirdiğini gösteren oran — iki yıl aradan sonra ilk kez gerileyerek %12’den %10,9’a düştü (ONS, The Guardian). İngiltere'de kiracılar ve apartman dairesinde oturanlar için balkon tipi güneş panelleri yolda İngiltere hükümeti, enerji maliyetlerini düşürmek ve yenilenebilir enerjiye erişimi yaygınlaştırmak için yeni bir adım atıyor. Hükümetin güneş enerjisi stratejisi kapsamında, çatıya panel kurma imkânı olmayan kiracılar ve apartman sakinleri için tak-çalıştır balkon tipi güneş panelleri devreye alınacak. Almanya ve İspanya’daki örneklerinde olduğu gibi, bu paneller doğrudan prize takılarak elektrik üretecek ve hanehalklarının enerji faturalarını azaltacak. Almanya'da yaklaşık 1,5 milyon balkon bu sistemle donatılmış durumda ve kullanıcılar faturalarında ortalama %30 tasarruf sağlıyor. 400–800 avro aralığındaki maliyetiyle bu paneller kurulum ücreti gerektirmediğinden 6 yıl içinde kendini amorti ediyor (The Guardian). Yapay zekâ nedeniyle İngiltere’de giriş seviyesi pozisyonlarda sert düşüş ChatGPT’nin Kasım 2022’de kullanıma sunulmasından bu yana İngiltere’de yeni giriş seviyesi iş ilanlarının sayısı neredeyse üçte bir oranında azaldı. İş arama platformu Adzuna’nın verilerine göre, mezuniyet sonrası pozisyonlar, çıraklıklar, stajyerlikler ve diploma şartı aranmayan başlangıç düzeyindeki iş ilanları bu dönemde %32 geriledi. Giriş seviyesi işler artık İngiltere iş piyasasının yalnızca %25’ini oluşturuyor; bu oran 2022’de %28,9’du. BT’nin CEO’su Allison Kirkby ve Anthropic’in CEO’su Dario Amodei, yapay zekânın daha fazla iş kaybına neden olabileceğini belirtti (Adzuna, The Guardian).
