Günümüzde tüketimin yaygınlaşmasıyla birlikte her yıl milyonlarca plastik, pet şişe, cam ve kağıt atıklar doğaya özensizce atılmakta. Bu atıklar hem çevresel kirlenmelere hem de binlerce yıl doğada kaybolmayarak canlılar için büyük tehlike ve risklere sebep olmaktadır.
Dünya’da doğaya atılan bu ürünlerin geri dönüşümünü sağlayan ‘’Sıfır Atık’’ projeleri geliştiriliyor. Peki doğa için bu kadar önemli olan ve bu geri dönüşümü sağlayan ‘’Sıfır Atık’’ nedir ve bu ‘’Sıfır Atık’la ne amaçlanıyor?
Doğa ve yaşamımız için bu kadar önemli olan ve geri dönüşümü sağlayan bu atıklardan biraz bahsetmek istiyorum.
Sıfır Atık: İsrafın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesi veya minimize edilmesi, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı ayrı toplanması ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan atık yönetim felsefesi olarak tanımlanan bir hedeftir.
‘’Atıkların geri dönüşüm ve geri kazanım süreci içinde değerlendirilmeden bertarafı hem maddesel hem de enerji olarak ciddi kaynak kayıpları yaşanmasına neden olmaktadır. Dünya üzerindeki nüfus ve yaşam standartları artarken tüketimde de kaçınılmaz şekilde bir artış yaşanmakta ve bu durum doğal kaynaklarımız üzerindeki baskıyı artırarak dünyanın dengesini bozmakta, sınırlı kaynaklarımız artan ihtiyaçlara yetişememektedir. Bu durum göz önüne alındığında, doğal kaynakların verimli kullanılmasının önemi daha da ortaya çıkmaktadır. Bu nedenledir ki son yıllarda tüm dünyada "Sıfır Atık" uygulama çalışmaları hem bireysel hem kurumsal anlamda dünya genelinde yaygınlaşmaktadır.’’
Bu anlatımlar çerçevesinde Doğu Anadolu bölgemizde " SIFIR ATIK " belgesini alan ilk belediye "YAKUTİYE " belediyesi oldu. Belediyemizi bu anlamda kutlarken diğer eksiklikleri konusunda da eleştirilerimizi saklı tutuğumuzu da belirtmek isterim.
Bu belgeyi aldıktan sonra bu doğrultuda aşağıdaki çalışmalara başlamışlar:
‘’-Geri dönüşüm atıklarının olacağı 1.Sınıf Atık Depolama Merkezi kurmuş.
-Şehrin belli noktalarına geri dönüşümü sağlayacak "Mobil Atık Merkezler" oluşturmuş.
-Tüm geri dönüşüm atıklarının ikili ayrışmalarını sağlayan mavi atık konteynerler koymuş.
-Organik atıkları doğal gübreye dönüştüren Kompost Makinesini Kurmuş.
-Bu konuyla ilgili eğitim ve farkındalık çalışmaları başlatmış:
‘’Doğaya bilinçsizce atılan her 1 litre atık yağın 1 milyon litre temiz su kaynağımızı kirlettiği bilimsel bir gerçektir. Bir cam şişenin 4000 yıl, plastik bir poşet 1000 yıl, pet şişenin 400 yıl, pil 300 yıl boyunca yok olmadan tabiatta kalması manidardır. Sadece bir ton kağıdın geri dönüşüme kazandırılması ile 34 kişinin oksijen ihtiyacını üreten 17 yetişkin ağacın kesilmesini önlemiş olacağımızı unutmayalım.’’
Yapılmış ve yapılacak bu güzel çalışmaların yaygınlaşması, kabul görmesive toplumsal duyarlılık yaratması için bu konuyu köşemize taşıdık. Bu önemli bir sorundur. Bu soruna çözüm bulunmuş olmasını çok önemli bulduğumu, hassasiyetler göstermemiz gerektiği görüşündeyim.
Geliştirilen "Sıfır Atık Projeleri’’yle elde edilecek avantajlar;
-Verimliliği artıma
-Temiz ortamın yaratılması
- İsrafın önüne geçilmesi
-Maliyetleri azaltma
- Çevresel risklerin azalmasını sağlanma
- Çevre koruma bilincini geliştirme ve “duyarlı tüketici” gelişimini sağlanma
-Ulusal ve uluslararası pazarlarda "Çevreci Kurum sıfatını "taşıyan ve doğayla dost olan duyarlı kuruluşlar oluşturma.
-Kurumsal ve bireysel anlamda duyarlılığın geliştirilmesi ve artırılması.
Başlıca sağlanacak avantajlardır.
Bahar geldi insanlar pikniğe gidecekler. Beraberinde ambalajlarda saklı ürünleri tüketmek için pet şişe, platik,cam, kağıt vb. ürünler götürecekler. Tükettikten sonra bu atıkları özensizce sağa sola atıp gelecekler. Geriye kirlenmiş bir çevre bırakarak...
Bu anlamda çevreye gösterdiğimiz duyarlılık ve saygı oranında doğadan faydalanabilir, verim alabiliriz. Milyarlarca insan var ve hemen hergün bu insanlar tüketimde bulunuyor. Bu tükettiğimiz bazı ürünlerin attıkları uzun süre doğada kaybolmadan kalacaktır. Sağduyulu davranmazsak her tükettiğimizi çevreye atık olarak bırakırsak kirlenmiş bir dünyayı geride bırakmış oluruz. Onun için yaşanabilir bir dünya için çevre dostu olmak zorundayız.
Bilinçli, duyarlı tüketici ve çevre dostu insanlar yetiştirmek önemli bir görevimiz olmalıdır. Bu duyarlılığı göstermezsek doğa kendisine yapılmış tahribatları ve haksızlıkları affetmez. Onun için doğayla barış içinde yaşamak ve ekosistemi korumak zorundayız.
Tayyar ÖZBEY/20. 05.2022